- Kết tủa tinh thể và kết tủa vô định hình
- Hai giai đoạn của quá trình kết tủa
1 Kết tủa tinh thể và kết tủa vô định hình
Kết tủa tinh thể là một loại kết tủa mà các ion tạo ra kết tủa sắp xếp theo mạng lưới tinh thể theo một chiều hướng xác định, làm cho kết tủa có hình dáng nhất định.
Ví dụ: PbCl2 trắng, hình kim; PbI2 vàng, hình vảy…
Kết tủa vô định hình là loại kết tủa không có cấu tạo tinh thể, kết tủa không có hình thù nhất định.
Ví dụ: Kết tủa Al(OH)3 trắng; NiS đen…
Kết tủa vô định hình dễ biến thành dung dịch keo, bề mặt tổng cộng lớn, khó lắng, khó lọc, khó rửa và dễ nhiễm bẩn.
2 Hai giai đoạn của quá trình kết tủa
Quá trình tạo thành kết tủa là quá trình khá phức tạp. Sau đây ta thử xét quá trình tạo kết tủa BaSO4.
Ba2+ + SO42- BaSO4↓
Rõ ràng là nếu chỉ có 2 ion “đơn độc” Ba2+ và SO42- thì khi gặp nhau chúng chỉ tạo thành 1 phân tử BaSO4 và chưa thể có cấu trúc tinh thể. Để tạo nên cấu trúc tinh thể cần phải có nhiều ion Ba2+ và SO42- tập hợp lại thành những tập hợp nhỏ nhưng vẫn chưa phải là kết tủa. Các tập hợp này gọi là mầm tinh thể hay là trung tâm kết tinh. Giai đoạn này của quá trình kết tủa ứng với sự tạo nên trạng thái keo của vật chất.
Từ các trung tâm kết tinh này các phân tử tiếp tục tập hợp thêm và lớn dần lên đến mức độ có thể thành hạt kết tủa trắng lắng xuống. Vậy quá trình kết tủa gồm 2 giai đoạn:
- Tạo mầm tinh thể.
- Mầm tinh thể lớn lên.
Giai đoạn sau tùy thuộc bản chất và điều kiện kết tủa mà có thể gây ra một trong hai hướng khác nhau tạo thành kết tủa tinh thể hay kết tủa vô định hình.
* Tạo kết tủa tinh thể
Những trung tâm kết tinh mới được tạo thành sẽ lớn dần lên thành những hạt tinh thể lớn rồi sau đó tạo thành kết tủa tinh thể. Quá trình này xảy ra khi độ quá bão hòa của dung dịch nhỏ. Từ dung dịch này sinh ra chậm và ít các trung tâm kết tinh, tức là tốc độ kêt tủa nhỏ hơn tốc độ định hướng, do đó tạo điều kiện cho các phân tử có thời gian phân bố lên các trung tâm kết tinh theo vị trí không gian xác định để hình thành nên những tinh thể lớn.
* Tạo kết tủa vô định hình
Những trung tâm kết tinh sẽ liên kết yếu với nhau thành những tập hợp nhỏ, và tập hợp này lại kết hợp với nhau thành những tập hợp lớn hơn và cuối cùng tạo thành kết tủa vô định hình.
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: