Giới thiệu về sâm dây
* Nguồn gốc, tên gọi
Sâm dây có tên khoa học là Codonopsis pilosula, tên đảng sâm xuất phát từ tên tiếng anh phát âm bên Trung Quốc là Dang Shen Ginseng. Nó có tên Dang Shen hay Đảng Sâm vì người ta phát hiện nó đầu tiên ở Shangdang ở Sơn Tây, Trung Quốc.
Tại Việt Nam, đảng sâm mọc rải rác ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Sơn La, Yên Bái, Tuyên Quang, Cao Bằng và Lạng Sơn. Các tỉnh phía Nam, Đảng Sâm chỉ thấy tập trung ở cao nguyên Langbian, Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng) và xung quanh chân núi Ngọc Linh (Đakglei, Tu Mơ Rông, KonPlong tỉnh Kon Tum và Quảng Nam - Đà Nẵng). Tại Kon Tum, Đảng Sâm phân bố chủ yếu ở vùng Ngọc Linh thuộc huyện Tu Mơ Rông và ĐăkGlei, một số xã thuộc huyện KonPlong (xã Đắklong, Măng Bút, Măng Cành) [1].
* Phân loại
Chi Codonopsis có đặc điểm phân loại học như sau:
- Liên giới: Eukaryyota (Sinh vật nhân thực - Giới: Plantae (Thực vật).
- Phân giới: Viridaeplantae (Thực vật xanh).
- Ngành: Magnoliophyta (Thực vật có hoa; Mộc lan; Hạt kín).
- Lớp: Magnoliopsida (Thực vật 2 lá mầm).
- Phân lớp: Asteriades - Bộ: Astarales (Bộ Cúc).
- Họ: Campanulaceae (Họ Hoa chuông; Cát kiến).
- Phân học: Campanuloideae
- Chi: Codonopsis. [1]
Theo Đỗ Tất Lợi, đảng sâm còn gọi là phòng đảng sâm, lộ đảng sâm, xuyên đảng sâm, đông đảng sâm, rần cáy (Lạng Sơn), mần cáy. Tên khoa học là Codonopsis sp. Thuộc họ hoa chuông Campanulaceae. Đảng sâm (Radix Codonopsis) là bộ phận phơi khô của nhiều loài Codonopsis như Codonopsis pilosola (Franch) Nannf, Codonopsis tangshen Oliv (xuyên đảng sâm) và một số Codonopsis khác, đều thuộc họ Hoa chuông.
* Một số thành phần hóa học chính
Trong rễ đảng sâm sống và chế biến có đường, saponin, acid amin và chất béo… bằng sắc ký lớp mỏng, bước đầu đã xác định được 5 vết trong saponin cùa Đảng sâm sống và chưng cất 2 giờ, hàm lượng saponin trong mẫu chế (1,47%) thấp hơn mẫu sống (2,17%).
- Rễ đảng sâm có 17 loại acid amin, tuy hàm lượng không cao nhưng có đầy đủ các acid amin cần thiết cho cơ thể.
- Thành phần các loại đường trong đẳng sâm gồm: Glucose, galactose, arabinose, mannose, xylose, rhamnose, syringing, n-hexyl b - D-glucopyranoside, ethyl α - D – Fructofuranoide. [18]
- Saponin hay saponosid có trong đảng sâm là một nhóm các glycoside có phần genin có cấu trúc triterpen hay steroid 27 carbon gặp rộng rãi trong thực vật, cũng được tìm thấy rộng rãi trong động vật thân mềm như hải sâm Strichobus japonicus Selenka, sao biến Astropecten polyacanthus. Tiền tố latinh sapo có nghĩa là xà phòng vì khả năng tạo bọt như xà phòng. Tuỳ theo tính chất hóa học của aglycone (được gọi là sapogenin), các saponin được chia thành saponin steroid và triterpenoid. Triterpenoid saponin chủ yếu chứa aglycones với 30 nguyên tử carbon hoặc dẫn xuất của chúng. Các cấu trúc cốt lõi thường xảy ra nhất là oleanans pentacyclic (saponin triterpenoid 5 vòng) và dammarans tetracyclic (saponin triterpenoid 4 vòng). Công dụng của saponin có khả năng chống viêm, kháng khuẩn, kháng nấm, ức chế virus. Một số có tác dụng trong điều trị viêm loét dạ dày và viêm da.
- Ngoài ra trong sâm dây còn chứa vitamin C tuy không cao nhưng giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sức đề kháng chống nhiễm khuẩn và chống oxy hóa, tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng trong cơ thể.
Đảng sâm là cây thuốc quý, căn cứ vào hàm lượng saponin là thành phần chính khẳng định chất lượng của sâm thì đảng sâm Việt Nam có giá trị dược liệu thậm chí tốt hơn so với các loại sâm cùng loại của một số nước trên thế giới.
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: