1. Cơ sở lý thuyết

Vitamin C là 1 chất chống oxy hóa cần thiết đối với dinh dưỡng của con người. Thiếu vitamin C có thể dẫn đến bệnh scurvy (scobat) đặc trưng khiến cho xương và răng không bình thường và một số bênh khác.

Vitamin C là tên thường gọi của axit L-ascorbic (AsA), có danh pháp quốc tế là 2-oxo-L-threo-hexono-1,4-lactone-2,3-enediol, CTPT C₆H₈O₆ (M= 176,1g/mol).

Trong công thức cấu tạo của ascorbic ta nhận thấy có C4 và C5 là 2 cacbon bất đối xứng, vì vậy ascorbic có 4 đồng phân quang học là axit L-ascorbic, axit izo L-ascorbic, axit D-ascorbic và axit izo D-ascorbic. Trong số các đồng phân này chỉ có axit L-ascorbic và izo L-ascorbic là có tác dụng chữa bệnh còn 2 đồng phân còn lại là các kháng vitamin, tức là ức chế tác dụng của vitamin. Trong tự nhiên chỉ tồn tại dạng axit L-ascorbic, các đồng phân còn lại được tạo ra theo con đường tổng hợp.

Axit ascorbic tồn tại ở dạng tinh thể hoặc bột kết tinh trắng hoặc hơi ngà vàng, không mùi, có vị chua, tan nhiều trong nước (300g/lít), ít tan hơn trong rượu và không tan trong chloroform, benzene hay các dung môi hữư cơ không phân cực.

Axit ascorbic rất dễ bị phân hủy dưới tác dụng của ánh sáng và nhiệt độ. Dung dịch axit ascorbic không bền, rất dễ bị oxy hóa dưới tác dụng của oxy không khí, đặc biệt là khi có mặt một số kim loại nặng: Fe, Cu … Vì vậy cần phải bảo quản vitamin C trong bóng tối và nhiệt độ thấp.

Hóa tính của vitamin C là hóa tính của nhóm chức lacton, của các nhóm hydroxyl, của liên kết đôi, song quan trọng nhất là nhóm chức endiol. Chính nhóm này quyết định tính axit và tính khử của axit ascorbic.

2. Nguyên tắc phương pháp

Trong dung môi nước, axit ascorbic là axit phân ly hai nấc với các giá trị pK_a lần lượt bằng 4,2 và 11,6 tương ứng với sự phân ly H⁺ của nhóm –OH đính vào C₃ và C_­2.

Axit ascorbic dễ dàng phản ứng với các dung dịch kiềm để tạo muối.

ể định lượng axit ascorbic có thể dùng phản ứng chuẩn độ nấc 1 với NaOH, chỉ thị phenolphatalein.

3. Các bước tiến hành 

  a) Chuần bị các dung dịch:

- Dung dịch NaOH 0,1N

- Dung dịch chuẩn H₂C₂O₄ 0,1N          

- Dung dịch vitamin C cần xác định hàm lượng axit ascorbic. Cân chính xác viên vitamin C, bóc vỏ bọc bên ngoài (nếu có), hòa tan viên vitamin C trong nước, lọc nếu cần thiết. Thể tích cuối cùng của dung dịch nên là 100 mL.

b) Chuẩn độ dung dịch NaOH bằng dung dịch H₂C₂O₄

Nguyên tắc:  phương pháp chuẩn hóa NaOH bằng dung dịch H₂C₂O₄ dựa trên phản ứng trung hòa:

H₂C₂O₄  + 2NaOH → Na₂C₂O₄ + 2H₂O

Axit oxalic có pK₁ = 1,25 và pK₂ = 4,27. Do bước nhảy thứ nhất ngắn, phải chuẩn độ muối trung hòa. Tại điểm tương đương thứ hai, dung dịch chỉ có muối bazo Na₂C₂O_4, có pH gần bằng 9, làm đổi màu chỉ thị phenolphtalein, nên phép chuẩn độ kết thúc khi xuất hiện màu hồng bền trong 30s của chất chỉ thị.

Tiến hành: Dùng pipet lấy chính xác 10 ml dung dịch axit oxalic 0,1N vào bình nón. Thêm 2-3 giọt dung dịch chất chỉ thị phenolphtalein, lắc đều. Từ buret, vừa nhỏ từ từ dung dịch NaOH vần xác định nồng đọ vào bình nón, vừa lắc đều đến khi dung dịch xuất hiện màu hồng bền trong 30s thì ngừng chuẩn độ. Ghi lại số ml NaOH đã chuẩn độ. Lặp lại 3 lần và lấy kết quả trung bình.

Nồng độ NaOH được tính theo công thức: N_NaOH = (N_H2C2O4. V_H2C2O4)/V_NaOH

c) Xác định hàm lượng axit ascorbic trong viên thuốc vitamin C

- Dùng pipet hút chính xác 20 ml dung dịch vitamin C cần xác định nồng độ vào bình nón, thêm 2-3 giọt phenolphthalein.

- Từ buret, nhỏ dung dịch NaOH 0,1N và lắc đều bình cho tới khi dung dịch có màu hồng bền trong khoảng 30 giây thì dừng chuẩn độ.

- Ghi số ml dung dịch NaOH đã chuẩn độ

- Làm 3 lần rồi lấy kết quả trung bình  (V ml)

Chú ý: Axit ascorbic rất dễ bị oxy hóa bởi oxy trong không khí, do đó hạn chế cho dung dịch axit ascorbic tiếp xúc với không khí. Ngoài ra, nên tiến hành chuẩn độ một cách nhanh chóng và chính xác.

d) Phân tích kết quả thí nghiệm

     Trong đó hàm lượng ascorbic trong mẫu được tính theo công thức:

     X(%) = (C_NaOH. V_NaOH)(100/10).176,12.100/(1000.m) = (176,12. C_NaOH. V_NaOH)/m

C_NaOH, V_NaOH – lần lượt là nồng độ (mol/l) và thể tích (ml) của dung dịch NaOH đã dùng;

m – khối lượng của viên thuốc vitamin C đã lấy phân tích (g).

m_asc – khối lượng axit ascorbic trong một viên thuốc vitamin C (mg) và được tính theo công thức:

                                       m_asc = (X.m)/100*1000 = 10.m.X

» Tin mới nhất:

• Ý nghĩa của hàm cận biện trong kinh tế. (17/07/2022)
• Xây dựng phương trình vi phân trong thực tiễn (16/07/2022)
• Một số ví dụ về công thức gần đúng (12/07/2022)
• Doanh thu lớn nhất. (11/07/2022)
• Xác định hàm lượng Cl- trong nước máy (18/06/2022)

» Các tin khác:

• Thống kê và mối quan hệ với thống kê kinh doanh (18/11/2021)
• Phương Pháp Chia Đôi (18/11/2021)
• Khoảng Cách Ly Nghiệm (18/11/2021)
• Hàm ma trận (tiếp theo) (18/11/2021)
• Thống kê suy diễn (18/11/2021)
• Diện Tích Bề Mặt (17/11/2021)
• Một số ứng dụng của đạo hàm hàm ẩn trong kinh tế. (17/11/2021)
• Một số ứng dụng của tích phân trong vật lý và kỷ thuật (17/11/2021)
• Ứng dụng của cực trị hàm một biến (17/11/2021)
• Một số ứng dụng của hàm mũ và hàm log (13/11/2021)