CATION

Thuốc thử

Hiện tượng

Giải thích

Li⁺

Đốt cháy hợp chất trên ngọn lửa vô sắc

Ngọn lửa màu đỏ thẫm

Na⁺

Ngọn lửa màu vàng tươi

K⁺

Ngọn lửa màu tím hồng

Ca²⁺

Ngọn lửa màu đỏ da cam

Ba²⁺

Ngọn lửa màu lục (hơi vàng)

NH⁺₄

Dung dịch kiềm (OH^-)

Có khí mùi khai thoát ra làm xanh quì tím

     NH₄⁺  +  OH^-   ®  NH₃    +   H₂O.

Ba²⁺

dd H₂SO₄ loãng

Tạo kết tủa trắng không  tan trong thuốc thử dư.

Ba²⁺    +  SO₄^2-     ®  BaSO₄

dd K₂CrO₄                 hoặc  K₂Cr₂O₇

 - Tạo kết tủa màu vàng   tươi.        

    Ba²⁺   +   CrO₄^2-     ®  BaCrO₄

   Ba²⁺ + Cr₂O₇^2-+ H₂O  ®BaCrO₄+ 2H⁺

Al³⁺

Cr³⁺

Dung dịch kiềm (OH^-)

tạo kết tủa sau đó kết tan trong kiềm dư

  Al³⁺   +   3 OH^-   ®    Al(OH)₃ trắng

Al(OH)₃ + OH^-®  [Al(OH)₄]  trong suốt

Cr³⁺   +   3 OH^-   ®    Cr(OH)₃  xanh

  Cr(OH)₃  + OH^-   ®  [Cr(OH)₄]   xanh

Fe³⁺

1. dd   chứa ion thioxianat SCN^-

tạo ion phức có màu đỏ máu

    Fe³⁺    +   SCN^-   ®   Fe(SCN)₃

                                           (màu đỏ máu)

2. dung dịch kiềm

tạo kết tủa màu nâu đỏ

tạo kết tủa màu nâu đỏ

Fe²⁺

1.dung dịch kiềm

tạo kết tủa trắng xanh, kết tủa chuyễn sang màu nâu đỏ khi tiếp xúc với không khí

 Fe²⁺  + 2OH^-  ®Fe(OH)₂ trắng

4Fe(OH)₂ +2H₂O+ O₂ ®4 Fe(OH)₃ nâu đỏ

2. Dung dịch thuốc tím

làm mất màu dung dịch thuốc tím trong H⁺

5Fe²⁺+ MnO₄^-+ 8H⁺ ®  Mn²⁺ + 5Fe³⁺ + 4H₂O

Ag⁺

HCl, HBr, HI

AgCl ¯trắng

AgBr ¯vàng nhạt

AgI ¯vàng đậm

Ag⁺      +        Cl^-    ®  AgCl ¯

Ag⁺      +        Br^-    ®  AgBr ¯

Ag⁺      +        I^-       ®  AgI ¯

Pb²⁺

dd KI

PbI₂ ¯vàng

Pb²⁺     +        2I^-     ®  PbI₂ ¯

Hg²⁺

HgI₂ ¯đỏ

Hg²⁺    +        2I^-     ®  HgI₂ ¯

Pb²⁺

Na₂S, H₂S

PbS ¯đen

Pb²⁺     +        S^2-     ®  PbS ¯

Hg²⁺

HgS ¯đỏ

Hg²⁺    +        S^2-     ®  HgS ¯

Cd²⁺

CdS ¯vàng

Cd²⁺    +        S^2-     ®  CdS ¯

Zn²⁺

dd NH₃

¯xanh, tan trong dd NH₃ dư

Cu(OH)₂     +       4NH₃           ®                [Cu(NH₃)₄](OH)₂

Ag⁺

¯trắng, tan trong dd NH₃ dư

AgOH     + 2NH₃       ®                [Cu(NH₃)₂]OH

Mg²⁺

dd Kiềm( NaOH)

¯trắng

Mg²⁺    +        2OH^-       ®   Mn(OH)₂ ¯

Zn²⁺

¯trắng

tan trong kiềm dư

Zn²⁺     +        2OH^-       ®   Zn(OH)₂ ¯

Zn(OH)₂ + 2OH^-  ® + 2H₂O

Be²⁺

Be²⁺     +        2OH^-       ®   Be(OH)₂ ¯

Be(OH)₂ + 2OH^-  ® + 2H₂O

Pb²⁺

Pb²⁺     +        2OH^-       ®   Pb(OH)₂ ¯

Pb(OH)₂ + 2OH^-  ® + 2H₂O

ANION

Thuốc thử

Hiện tượng

Giải Thích

NO₃^-

      Cu, H₂SO₄ l

tạo dd màu xanh, có khí không màu (NO) dễ hóa nâu trong không khí (NO₂).

3Cu +  8H⁺+2NO₃^- ®3Cu²⁺+ 2NO+4H₂O

    2NO  +    O₂ ®  2NO₂  màu nâu đỏ

SO₄^2-

dd BaCl₂ trong môi trường axit loãng dư

 tạo kết tủa trắng không tan trong axit

      Ba²⁺    +  SO₄^2-    ®  BaSO₄ trắng

Cl^-

dd AgCl trong môi trường  HNO₃loãngdư

 tạo kết tủa trắng không tan trong axit

     Ag⁺     +    Cl^-  ®AgCl trắng

CO₃^2-

Dung dịch axit và nước vôi trong

 tạo ra khí làm đục nước vôi trong

 CO₃^2-  +  2H⁺  ®     CO₂   +    H₂O

CO₂  + Ca(OH)₂ ®CaCO₃trắng +  H₂O.

OH ^-

Quì tím

Hóa xanh

Br ^-

AgNO₃

¯vàng nhạt

Br^-+ Ag⁺®AgBr¯(hóa đen ngoài ánh sáng)

I ^-

¯vàng đậm

I^-+ Ag⁺ ®AgI¯(hóa đen ngoài ánh sáng)

PO₄^3-

¯vàng

+ 3Ag⁺    ®   Ag₃PO₄¯

S ^2-

¯đen

S^2-+ 2Ag⁺     ®   Ag₂S¯

CO₃^2-

BaCl₂

¯trắng

+ Ba²⁺     ®   BaCO₃¯(tan trong HCl)

SO₃^2-

¯trắng

+ Ba²⁺     ®BaSO₃¯(tan trong HCl)

¯vàng

+ Ba²⁺   ®BaCrO₄¯

Pb(NO₃)₂

¯đen

S^2-+ Pb²⁺      ®PbS¯

HCl

Sủi bọt khí

+ 2H⁺     ®SO₂­+ H₂O (mùi hắc)

Sủi bọt khí

+ 2H⁺     ®H₂S­(mùi trứng thối)

¯keo

+ 2H⁺     ®H₂SiO₃¯

Khí

Thuốc thử

Hiện tượng

Phản ứng

CO₂

(không màu, không mùi)

dung dịch Ba(OH)₂, Ca(OH)₂ dư

tạo kết tủa trắng

CO₂ + Ca(OH)₂®CaCO₃  +   H₂O

SO₂

(không màu, mùi hắc, độc)

dd brom; iot

hoặc cánh hoa hồng

nhạt màu brom; iot; cánh hoa hồng.

SO₂  + 2H₂O  +  Br₂ ®  2HBr  +  H₂SO₄

Cl₂

(màu vàng lục,mùi hắc độc)

 Giấy tẩm dd KI và hồ tinh bột

Giấy chuyễn sang màu xanh

  Cl₂   +   2KI   ®   2KCl   +   I₂.

NO₂

(màu nâu đỏ, độc)

   H₂O, Cu

Tạo dd xanh lam và có khí bay ra

  4 NO₂   +   O­₂   +   2 H₂O®4 HNO₃

8HNO₃+3Cu®3Cu(NO₃)₂+2NO+ 4H₂O

H₂S

(mùi trứng thối)

Giấy lọc tẩm dd muối chì axetat

Có màu đen trên giấy lọc

   H₂S     +    Pb²⁺  ®  PbS

NH₃

(không màu, mùi khai)

Giấy quì tím ẩm

quì tím chuyễn sang màu xanh

NO

-  Oxi không khí

Không màu ®nâu

2NO + O₂ ®2NO₂

-  dd FeSO₄ 20%

Màu đỏ thẫm

NO + ddFeSO₄ 20% ®Fe(NO)(SO₄)

CO

-  dd PdCl₂

¯đỏ, bọt khí CO₂

CO + PdCl₂ + H₂O ®Pd¯+ 2HCl + CO₂

-  CuO (t⁰)

Màu đen ®đỏ

CO + CuO (đen)  Cu (đỏ) + CO₂

H₂

-  Đốt có tiếng nổ. Cho sản phẩm vào CuSO₄ khan không màu tạo thành màu xanh

CuSO₄ + 5H₂O ®CuSO₄.5H₂O

-  CuO (t⁰)

CuO(đen)®Cu (đỏ)

H₂ + CuO(đen)  Cu(đỏ) + H₂O

O₂

-  Que diêm đỏ

Bùng cháy

-  Cu (t⁰)

Cu(đỏ)®CuO (đen)

Cu + O₂  CuO

HCl

-  Quì tím ẩm

Hóa đỏ