Lipase (triacylglycerol acylhydrolases EC 3.1.1.3) thuộc lớp hydrolase, là enzyme hoạt động tốt tại bề mặt liên pha dầu – nước. Tiềm năng xúc tác của lipase được biết đến từ năm 1930 theo công trình công bố của JBS Haldane và cộng sự.
Lipase có thể tham gia xúc tác cho rất nhiều phản ứng khác nhau như thủy phân, chuyển ester, tổng hợp ester. Lipase xúc tác phản ứng thủy phân triglyceride tạo glycerol và acid béo, đây là phản ứng đặc trưng của lipase. Ngoài ra, trong điều kiện ít nước, lipase còn có khả năng xúc tác phản ứng tổng hợp ester, chuyển ester.
Lipase vi sinh vật đã được một số tác giả thu nhận từ Pseudomonas, Bacillus sp. LBN 4., Staphylococcus epidermidis, Acinetobacter sp. CR9.
Ở động vật, lipase được thu nhận chủ yếu từ tụy tạng của trâu, bò, cừu, lợn, và một số loại cá như cá lóc, cá tra. Lipase ở động vật đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa lipid. Trong các loại côn trùng, lipase được tìm thấy trong cơ, huyết tương, ống tiêu hóa và các tuyến nước bọt.
Thực vật có thể là nguồn cung cấp lipase quan trọng khi xét đến những ưu điểm như giá thành thấp, tính đặc hiệu, dễ dàng được chấp nhận và có thể ứng dụng trực tiếp như là chất xúc tác sinh học sau quá trình tinh sạch sơ bộ. Nguồn lipase từ thực vật rất đa dạng và phong phú, có thể thu nhận từ các nguồn thực vật có sẵn trong tự nhiên mà không cần quy trình nuôi cấy nghiêm ngặt như lipase từ vi sinh vật. Lipase chủ yếu hiện diện ở dạng dự trữ trong các mô của các hạt đang phát triển hoặc đặc biệt ở những nơi chứa lượng lớn triacylglycerol. Hoạt động lipase của hạt tăng lên trong suốt quá trình nảy mầm vì triacylglycerol cần được chuyển hoá thành glycerol và các acid béo bằng phản ứng thủy phân bởi lipase, sau đó các chất này được chuyển hoá tiếp thành các phân tử đường hòa tan, vận chuyển đến các mô đang phát triển để cung cấp nguồn carbon và năng lượng hỗ trợ cho sự phát triển của cây non. Lipase từ một số loại hạt cũng đã được một số tác giả nghiên cứu chiết tách như phôi dừa (Cocos nucifera linn), hạt của hoa hướng dương, hạt lupin vàng nảy mầm, hạt nguyệt quế, hạt hạnh nhân. Ngoài ra lipase từ thực vật cũng có ở phần mủ của một số loại quả như mủ đu đủ, mủ sung, mủ xương rồng.
Tóm lại, lipase là loại enzyme có thể thu nhận từ nhiều nguồn khác nhau gồm vi sinh vật, động vật và thực vật và có tiềm năng khai thác ứng dụng cao bởi nó tham gia xúc tác nhiều loại phản ứng.
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: