• KHOA
    KHOA HỌC TỰ NHIÊN

    Phụ trách các học phần thuộc Khối kiến thức giáo dục đại cương trong các chương trình đào tạo tại Trường Đại học Duy Tân.

  • KHOA
    KHOA HỌC TỰ NHIÊN

    Đảm nhận các học phần Toán học, Vật lý, Hóa học và Sinh học ở các chương trình đào tạo của Trường.

  • KHOA
    KHOA HỌC TỰ NHIÊN

    Xây dựng chương trình, kế hoạch giảng dạy và chủ trì tổ chức quá trình đào tạo các học phần Toán học, Vật lý, Hóa học và Sinh học đại cương.

17/12/2013 08:08:25 PM
Giảng dạy - Học tập
Stephen Hawking kể chuyện viết sách Lược sử thời gian

Đôi điều về sách Lược sử thời gian nổi tiếng

  • Stephen Hawking

Lần đầu tiên tôi có ý tưởng viết một cuốn sách phổ biến kiến thức về vũ trụ là vào năm 1982. Dự tính của tôi một phần là để có chút tiền đóng học phí cho đứa con gái. Nhưng lí do chính là tôi muốn giải thích chúng ta đã tiến được bao xa trên con đường nhận thức vũ trụ: chúng ta đã tiến gần như thế nào đến chỗ tìm thấy một lí thuyết hoàn chỉnh sẽ mô tả vũ trụ và mọi thứ bên trong nó.

Nếu tôi đã dành thời gian và công sức viết một cuốn sách, tôi muốn nó có càng nhiều độc giả càng tốt. Tôi liên hệ với một vị đại lí xuất bản và gửi cho anh ta bản thảo của chương đầu tiên, giải thích rằng tôi muốn nó thuộc loại sách sẽ được bày bán trong các cửa hàng sách tại sân bay. Anh ta bảo tôi không có chuyện đó đâu. Nó có thể bán chạy cho giới trí thức và sinh viên, nhưng một cuốn sách như thế không thể xếp vào hàng bán chạy nhất (best-seller) được.

Tôi gửi cho vị đại lí bản thảo đầu tiên của cuốn sách vào năm 1984. Anh ta gửi nó cho vài nhà xuất bản, và tôi quyết định nhận lời mời từ Bantam Books. Hãng Bantam quan tâm có lẽ là do một trong các biên tập viên của họ, Peter Guzzardi, một người làm việc rất nghiêm túc và anh ta đã yêu cầu tôi viết lại quyển sách để nó dễ hiểu đối với những người không chuyên. Mỗi lần tôi gửi cho anh ta một chương được viết lại, anh ta gửi lại cho tôi một danh sách dài những phản đối và thắc mắc. Đã có những lúc tôi nghĩ quá trình đó sẽ không bao giờ có hồi kết. Nhưng anh ta đã đúng: Kết quả là một cuốn sách đã tốt hơn nhiều.

Tôi cam đoan rằng hầu như mọi người ai cũng quan tâm chuyện vũ trụ vận hành như thế nào, nhưng đa số mọi người không thể theo dõi các phương trình toán học. Tôi không quan tâm nhiều đến bản thân các phương trình. Đây một phần là vì tôi thấy khó khăn khi viết chúng, nhưng chủ yếu vì tôi không có một sự cảm nhận trực giác với các phương trình. Thay vậy, tôi nghĩ theo nghĩa trực quan, và mục tiêu của tôi trong cuốn sách này là mô tả những hình ảnh trực quan đó bằng lời, với sự hỗ trợ của những cái tương tự quen thuộc và một vài sơ đồ hình ảnh.

Tuy nhiên, cho dù tôi đã tránh sử dụng toán học, nhưng một số khái niệm sẽ vẫn khó giải thích. Ở đây phát sinh một vấn đề: Liệu tôi có nên cố giải thích chúng và có nguy cơ làm mọi người mơ hồ, hoặc tôi có nên nói nhanh qua những khó khăn đó không? Một số khái niệm không quen thuộc là không thiết yếu cho bức tranh mà tôi muốn vẽ, nhưng những khái niệm khác thì cần thiết lắm.

Một khái niệm như thế là cái gọi là “lấy tổng các lịch sử”. Đây là khái niệm không chỉ có riêng một lịch sử cho vũ trụ. Thay vậy, có một tập hợp mọi lịch sử khả dĩ cho vũ trụ, và toàn bộ những lịch sử này đều xác thực như nhau (cho dù như thế có nghĩa là gì chăng nữa). Khái niệm kia, cái cần thiết để khái niệm thứ nhất có ý nghĩa toán học, là lấy tổng thời gian ảo.

Ngẫm lại, bây giờ tôi thấy mình nên tập trung cố gắng hơn vào việc giải thích hai khái niệm rất khó này, nhất là thời gian ảo, đó là chỗ trong quyển sách khiến độc giả gặp vướng mắc nhất. Nhưng đâu thật sự cần thiết phải hiểu chính xác thời gian ảo là cái gì – chỉ cần biết nó khác với cái chúng ta gọi là thời gian thật là đủ rồi.